មកដឹងពីលក្ខណៈពិសេសនៃតំបន់ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក ដែលជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោក
ចេញផ្សាយ ថ្ងៃទី ០៨ ខែ កក្កដា ឆ្នាំ ២០២៥
នៅថ្ងៃទី៨ ខែកក្កដានេះ កាលពីឆ្នាំ២០១៧ តំបន់ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុកនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាត្រូវបានសម្រេចអនុម័តបញ្ចូល ជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោក នៅទីក្រុងក្រាកូ(Cracovie) ប្រទេសប៉ូឡូញ។
សមិទ្ធផលជាប្រវត្តិសាស្រ្តនេះ មិនមែនកើតឡើងដោយឯកឯងទេ។ដោយមានកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងជាច្រើនឆ្នាំរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលក្រោមការដឹកនាំរបស់សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន អតីតនាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជា និងបន្តវេនដោយសម្ដេចបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែលមានក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈជាសេនាធិការបច្ចេកទេស ដឹកនាំដោយលោកជំទាវរដ្ឋមន្រ្តី ភឿង សកុណា និងមន្រ្តីជំនាញ តំបន់ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក ត្រូវបានសម្រេចដាក់បញ្ចូលជាបេតិកភណ្ឌពិភពលោក នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលលើកទី៤១ នៃគណៈកម្មាធិការបេតិកភណ្ឌពិភពលោក ដែលប្រព្រឹត្តទៅពីថ្ងៃទី០២-១២ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៧ ដែលមាន១៩៣ប្រទេសជាសមាជិក និង២១ប្រទេសជាគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍បានសម្រេចអនុម័តបញ្ចូល «តំបន់ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក» ជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោក នាវេលាម៉ោង៩:៣៧នាទី (ម៉ោងនៅប្រទេសកម្ពុជា)យប់ថ្ងៃទី៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៧ នៅទីក្រុងក្រាកូ(Cracovie) ប្រទេសប៉ូឡូញ។
ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈបានគូសរំលេចឱ្យឃើញថា មានលក្ខណៈពិសេសបីយ៉ាង ដែលនាំឱ្យការសម្រេចដាក់បញ្ចូល «តំបន់ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក» ជាបេតិកភណ្ឌពិភពលោកមាន៖ ទី១.តម្លៃលេចធ្លោជាសាកល ,ទី២.ការរក្សាបាននូវបុរាណភាព និងទី៣.សភាពដើមរបស់ប្រាសាទ។
បន្តទៅនេះសូមមកដឹងដោយសង្ខេបអំពីប្រាសាទសំបូរព្រៃគុកដែលជាមោទនកជាតិខ្មែរ និងជាមរតកនៃបុព្វបុរសខ្មែរ។
ប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក គឺជារមណីយដ្ឋានបុរាណក្នុងខេត្តកំពង់ធំ ស្ថិតនៅចម្ងាយប្រហែល ៣០ គីឡូម៉ែត្រ ភាគខាងជើងនៃទីរួមខេត្ត ,ចម្ងាយ ១៧៦ គីឡូម៉ែត្រខាងកើតអង្គរ និង ២០៦ គីឡូម៉ែត្រភាគខាងជើងនៃរាជធានីភ្នំពេញ។
រមណីយដ្ឋានប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក គឺជាអតីតរាជធានីឦសានបុរៈ នៃអាណាចក្រចេនឡាក្នុងចន្លោះចុងសតវត្សទី៦ ដើមសតវត្សទី៧នៃគ្រឹស្តសករាជ។ រាជធានីបុរាណខ្មែរមួយនេះ បានកត់ត្រាក្នុងសៀវភៅកំណត់ត្រារបស់បេសកជនចិនជាលើកដំបូងក្នុងសន្តតិវង្សថាង នាពាក់កណ្តាលទីមួយនៃសតវត្សទី៧។ នៅសម័យកាលនោះ ព្រះរាជាមានអំណាចគ្រប់គ្រងលើអាណាចក្រខ្មែរទាំងមូល រួមទាំងភាគខាងត្បូងប្រទេសឡាវ និងប្រទេសថៃបច្ចុប្បន្ន។
សំណល់បុរាណជាច្រើននៅក្នុងរាជធានីឦសានបុរៈ ស្ថិតក្នុងរមណីយដ្ឋានប្រាសាទសំបូរព្រៃគុក សព្វថ្ងៃមានជាអាទិ៍៖ ប្រាសាទឥដ្ឋ សិលាចារឹក សំណង់រក្សាទឹក កំពែងក្រុង និងទីសក្ការៈបូជាដទៃទៀត។ សំណង់ទាំងនោះ បានឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីដំណាក់កាលនៃការរីកចម្រើនរបស់អារ្យធម៌ខ្មែរនាសម័យនោះ។ សំណង់ស្ថាបត្យកម្ម និងសិល្បៈបានបង្ហាញពីការទទួលឥទ្ធិពលវប្បធម៌ឥណ្ឌា ទន្ទឹមនឹងការរក្សានូវវប្បធម៌ក្នុងស្រុក ដែលនេះបញ្ជាក់ពីដំណើរនៃការទទួលឥទ្ធិពលឥណ្ឌា និងនាំមកនូវលក្ខណៈឯកនៃវប្បធម៌ខ្មែរ។ ស្ថាបត្យកម្ម និងក្បូរក្បាច់រចនានៃចម្លាក់នៅលើតួប្រាសាទរាង៨ជ្រុង ដែលអ្នកស្រាវជ្រាវហៅថាប្រាសាទអណ្តែត និងក្បាច់រចនាលម្អនៅលើផ្តែរមានរូបសត្វម្ករ គឺជាអត្តសញ្ញាណតែមួយគត់ក្នុងសិល្បៈខ្មែរ។ រមណីយដ្ឋាននេះ បានស្ថាបនាឡើងជាបន្តបន្ទាប់អស់រយៈពេលប្រហែល៥០០ឆ្នាំ ដែលរំលេចឱ្យឃើញតួប្រាសាទ បដិមា និងស្នាដៃសិល្បៈជាច្រើនស្ថិតនៅកណ្តាលព្រៃ ជិតក្រុងកំពង់ធំ។
